Grot en kapellen
Grot en kapellen in Waanrode
De Grot
De Grot van Waanrode werd op 15 augustus 1933 ingewijd. Deze werd destijds gebouwd naar aanleiding van de 75e verjaardag van de verschijningen van Maria aan Bernadette in Lourdes. Een steentje van de Grot van Lourdes werd overgebracht naar de Grot van Waanrode, waardoor de verbondenheid met Lourdes werd bevestigd. Dit steentje wordt er nog steeds bewaard.
Kunstenaar Janssens-Geysels uit Mol was de bouwer van de prachtige Grot. Achteraan de Grot bevindt zich een groot ijzeren kruis, vervaardigd door A. Vanaerschot uit Herentals. Dat kruis had jarenlang een plaats naast de ingang van de parochiezaal.
Zeven mysteries uit het rozenkransgebed staan uitgebeeld in een halve boog achter de Grot.
Naast het Steentje uit de Grot van Lourdes staan er in het park rond de Grot ook nog twee bomen afkomstig uit Lourdes. In 1966 ging dorpsgenoot Alfons Van Brusselt naar Lourdes en bracht 10 scheuten mee van bomen uit het park aan de Lourdesbasiliek. Hij plantte ze thuis uit, maar slechts twee schoten echt wortel. Twee jaar later, in 1968, werden ze aan de grot geplant. De twee kastanjebomen, links van de Grot en van elkaar gescheiden door het pad rond de Grot, zijn nu hoge ‘windvangers’ geworden.
Doorheen de jaren werd de Grot ook een echt natuurpark, waar rust en stilte de bovenhand hebben. Bomen en bloemen groeien er welig.
De Grot is steeds een bijzondere plaats van gebed geweest in de harten van de inwoners van Waanrode.
Kapellen in Waanrode
Als teken van groot en diep geloof van voorgaande generaties staan tal van kapellen verspreid over het dorp. Ze zijn evenwel niet allemaal toegewijd aan Maria.
Een belangrijke plaats in het volksleven te Waanrode werd immers ingenomen door de devotie tot Sint-Anna, wellicht vanaf de late Middeleeuwen. De naam Sint-Annaveld komt reeds voor in 1613. De ‘capelle’ (1689), ‘capelleken’ (1704) of S.Anne capelleken (1722) stond voor de windmolen. Rond het midden van de 18de eeuw werd de heilige Anna druk vereerd, zoals blijkt uit de kerkrekeningen van die periode, die geregeld melding maken van offergiften. De oude kapel werd in 1731 vervangen door een nieuwe kapel, volgens een opschrift in een Gobertangesteen. Die steen met jaartal is ingemetseld in de kapel op de hoek van de Overstraat en de Molenstraat.
De inscriptie op de gedenksteen
A N G T
V E L P
1731
is wellicht de afkorting van Anna en Geeraert Van der Velpen en zou verwijzen naar de bouwers van de kapel. De Sint-Annakapel vormde vele jaren met de graanwindmolen en de molenaarswoning een schilderachtig dorpszicht. De molen werd in 1957 verkocht en gesloopt.
De 18e-eeuwse Sint-Annakapel werd in 1964 gesloopt en vervangen door een minder opvallende nieuwbouw. De nieuwe kapel werd ingewijd op 1 november 1964. Ze staat bij de toegang tot het nieuwe kerkhof, tegenover de vroegere standplaats.
Het 17e-eeuwse beeldje van Sint-Anna-ten-Drieën werd in
In de Overstraat staat de kapel ter ere van O.-L-Vrouw van Scherpenheuvel. Deze dateert van ca. 1897 en werd opgericht voor een genezing. Naast het beeld van O.-L.-Vrouw vindt men in deze kapel ook nog een beeld van Sint-Antonius van Padua, een van Sint-Jozef, een van het H.-Hart en een beeld van de heilige Theresia van Lisieux.
Op het einde van de Overstraat bouwde rond 1972 de familie Vanparijs-Basteyns een niskapel ter ere van O.-L.-Vrouw der Bedrukten. Het nisje beschut een beeldje van O.-L.-Vrouw van Lourdes. Op deze plaats hing vroeger een kapelletje aan een oude eik.
In de Klipgaardestraat bouwde Theophiel Vanderstukken in 1933 een stenen kapel ter ere van O.-L.-Vrouw-Troost in Nood, om de genezing van zijn vrouw te verkrijgen. De kapel met een klein voorportaaltje is omringd met struikgewas. Het metselwerk is geverfd. De raampjes in rood en blauw gekleurd glas laten een gedempt licht door. Het interieur wordt beheerst door een groot beeld van O.-L.-Vrouw, dat destijds werd aangekocht door pastoor Tielemans. De kapel werd ingezegend op 15 augustus 1933: na de inwijding van de Grot trok men op die dag in processie naar deze kapel voor de inzegening.
Een typisch kapelletje met trapgeveltje, bekroond met een kruis, is toegewijd aan O.-L.-Vrouw ter Koorts - Troost in Nood. We vinden het op de grens van Waanrode en Kapellen (Hessenberg), een eindje verwijderd van de weg Tienen - Diest. Het witgeverfde kapelletje staat aan de rand van een bosje in een decor van doorlevende planten en twee rustbanken. Binnen is het Mariabeeldje omringd met stoffen bloemen en kaarsen en twee ex-voto’s van dankbaarheid. De mensen uit de streek kwamen er ‘beewegen’ tegen de koorts. Zo vermeldt een vroegere getuige dat anno 1942 een dame uit Tienen, voorzien van een rood lintje en een geldstukje, waarover de zieke een kruisteken had gemaakt, de gunst kwam afsmeken van O.-L.-Vrouw. Bedevaarders hingen tot het einde van de jaren ’80 aan de tralies nog witte en rode lintjes, haarklieven en verdroogde bloemen.
Niet ver verwijderd van deze kapel staat langs de Tiensesteenweg een grijs geverfde kapel ter ere van O.-L.-Vrouw van Lourdes. Menig fietser stopt er al wel eens om even tot rust te komen en voor een kort gebed.
Twee typische veldkapellen, die heel wat bezoekers lokken, zijn te vinden in de velden van de Steenberg en aan het Borgelke. De eerste kapel is toegewijd aan O.-L.-Vrouw van Bijstand, de tweede aan O.-L.-Vrouw van Rust. Beide kapellen werden destijds gebouwd om een genezing te bekomen en werden hiervoor ook nog jarenlang bezocht.
Op de Halensebaan vindt men een Sint-Hubertuskapel, in 1922 opgericht, links van de Hessenbeek tegenover het toenmalige jachtwachterhuis.
Eveneens langs de Halensebaan bouwde de familie Alen in 1990 een niskapel in de tuin, uit dankbaarheid voor de genezing na een zwaar verkeersongeluk van een van de kinderen.
In Waanrode zijn ook twee ‘boomkapellen’, toegewijd aan O.-L.-Vrouw, namelijk langs de Overstraat en in de Gravenbosstraat. Deze kapel doet er dienst als ‘hoeksteen’ van het achtergelegen perceel grond.
In 1935 bouwde priester August Vander Velpen in de hoek van zijn eigendom langs de Oude Diestsestraat, naast het kerkhof, een niskapel met daarin de tekst:
‘Langs deze weg – zet geen voet
Je zegt: Maria Wees Gegroet’
Op het kerkhof rond de kerk vinden we in de hoek aan de achterzijde het graf van Julie Serré, in de vorm van een grot met een kruis er in. Deze vrouw was een vrome parochiaan, weldoenster voor de parochie en vereerster van Maria. Ze werd geboren in Waanrode op 12 juni 1865 en overleed er op 4 september
Vooraan op het kerkhof waakt een groot H.-Hartbeeld over het dorp. Het werd in 1919 opgericht ‘tot eeuwige dankbetuiging der wondere bevrijding van den oorlog’.
Meer informatie over de Grot en de kapellen in Waanrode vindt men in het boek ‘Van Grot tot kapel’, dat in 2008 t.g.v. de viering van 75 jaar Grot werd uitgegeven door de Culturele Dorpsraad vzw.