Waanrodens woordenboek
Waanrodens Woordenboek
Dit ‘Waanrodens dialectenboek’ heeft niet de pretentie om volledig te zijn maar is eerder gericht op het dagelijks gebruik van het ‘Woinders’ en is ook ideaal geschikt voor al diegenen, die zich via het Woinders willen inburgeren in ons dorp.
Basisgrammatica
| Persoonlijke voornaamwoorden | |
| ik | ich |
| gij | gei |
| hij/zij | hei/zei |
| wij | welle |
| jullie | gelle |
| zij | zelle |
| Bezittelijke voornaamwoorden | |
| mijn | mèn/menne |
| jou | oer/oere |
| zijn/haar | zen/zenne heur/heure |
| onze | os/ozze |
| jullie | aule |
| hun | hun/hunne |
| Hoofdtelwoorden | |
| één | iën |
| twee | twieje |
| drie | drei |
| vier | vier |
| vijf | vijf |
| zes | zes |
| zeven | zeive |
| acht | acht |
| negen | neige |
| tien | tien |
| Hulpwerkwoord ‘zijn’ (O.T.T.) | |
| ik ben | ich zèn |
| jij bent | gij zèt |
| hij/zij is | hei/zei ès |
| wij zijn | welle zèn |
| jullie zijn | gelle zèt |
| zij zijn | zelle zèn |
| Hulpwerkwoord ‘hebben’ (O.T.T) | |
| ik heb | ich hèm |
| jij hebt | gij hèt |
| hij/zij heeft | hei hèit/Zei hèit |
| wij hebben | welle hemme |
| jullie hebben | gelle hèt |
| zij hebben | zelle hemme |
Omliggende gemeenten
| Assent | Asset |
| Geetbets | Bets |
| Hoeleden | Hoewele |
| Kersbeek | Kèsbeek |
| Kortenaken | Kotnake |
| Loksbergen | Lotsberge |
| Wersbeek | Wesbeek |
| Zuurbemde | Zurrebum |
Waanrodense gezegden
| aangedaan zijn | van gedaun zèn |
| bekommerd zijn | in ze beskêrre zèn |
| controleren, inspecteren | speikse doewn |
| dat is straf! | da’s grellig! |
| die vrouw deugt niet | da is e serpent |
| die zet me voor schut | die zèt mich oep stoempe |
| dronken zijn | pimpel zèn |
| dwars over terrein gaan | te griest goan |
| een groot dier | een grellig biejest |
| gegeten hebben | gette |
| haast hebben | spadròn geejve |
| hij is er vandoor | ‘m es poerre |
| hij kan niet meer, hij geeft het op | zenne krebber es kroem |
| iemand kwijt zijt | in de kaffebuz gevalle |
| iets graag doen | ’t spik in iet hemme |
| ik ben weg | ich zèn voetsj |
| ik heb | ich hèm |
| in de steek laten | in berdèl loate |
| in de war zijn | in de weir zèn |
| in het midden | in de millét |
| in hun huis | te hunnest |
| kom eens hier | kom es herres |
| neem een stoel, zet u | zet oech douwel |
| opgelet!, opgepast!, attentie! | prinne gard! |
| slechte kaarten hebben | gi prinke in men (zen) han hemmen |
| spijbelen | haagschool (houve) |
| verkouden zijn | het snot hemme |
| verleden maand | veleije moint |
| ze hebben veel gegeten en gedronken | ze hemmen gette en gedroenke (gezope) gelék e veirreke |
| zeer lekker | braa goe |
| zeer lelijk | ujeftig lellek |
| zijn Pasen houden | zene Powese houve |
| zo direct | zoewe derekt |
| een vuil iemand | ne mottige tosjer |
Waanrodense woorden
AN à Woinders
| aaneen | annieën |
| aangebrand | verhest |
| aangeraden | gerowe |
| aangetekende brief | rekkomandeij |
| aanhangwagen | remork |
| aanhangwagentje | keirke |
| aankleden | oandoen |
| aankoop | oankoeëp |
| aardappelen | petétte |
| aardbeien | eitsbeire, etsbeire |
| aarde | êêëd |
| aarzelen | taffelen |
| achterklap | lameire |
| acné | broebels |
| adem | ooësem |
| afgewerkt, klaar | geriëd |
| afknijpen | afpitse |
| afkoelen | afkùùle |
| aframmelen | aftroeve |
| Afrikaantje (bloem) | stinkerke |
| afstandsbediening | kaske, kaske van den televies |
| afwerken | geriëdmoake |
| afwijzen | afkètse |
| ai! (pijnkreet) | oeffy |
| ajuintjes | juinkes |
| als | as |
| andersom | achtersteveur |
| anjer | djenoffel |
| appelmoes | appelspijs |
| appendix | pantesit |
| aquarium | visbak |
| arbeid | eirrebeit |
| argumenteren | eirgerweire |
| arm | érem |
| arme | èrreme |
| auto | otto, ottau, ve’tuur |
| avond, ‘s avonds | saovus |
| baard | bowét |
| baarmoeder | màtrice |
| bakharing | boekshering |
| bakker | bèkker |
| bankbiljet | brifke |
| bankroet | blùt |
| bedevaart | bêêwèg |
| bediende | bedinde |
| bedrog (in kaartspel) | hoorzak |
| beek | beik |
| beerton | zeikvat |
| beetje (een) | e bikke, e bekke |
| begerig kijken | gieze |
| begonnen | begòst |
| begrafenis | dinst |
| behangen | tappeseire |
| bejaard | aad |
| bekeuring | percès |
| beleggen (geld) | placéére |
| Belg(isch) | bels |
| benzine | naft |
| bergop | bergoëp |
| beroerte | beslag |
| beslag | diëg |
| besnijden | besnêë |
| besprenkelen | besprinkéle |
| bessen | kronsele |
| beter | beêter |
| betogen | betoëge |
| beven | bibbere |
| bezem | bessem |
| BH | tettezjeir |
| biceps | forsballe |
| big | kurre |
| bij haar thuis | teurest, tuires |
| bij hem thuis | te zaanest, tezennes |
| bij hen thuis | tunnes |
| bij jou thuis | toewres |
| bij jullie thuis | toerest, toewres |
| bij ons thuis, bij mij thuis | tonzet |
| bij u thuis | tolest, toerest, tuulest |
| bijltje | bèlke |
| bijna | bekan, bekans, ontrent |
| binden | binge |
| binnen enkele ogenblikken | sebiet, sevves |
| binnendoor | tegriest |
| binnenkort | bedinne |
| blaadje | blakke |
| blaar (hand, voet) | blijn |
| blaffen | basse |
| blauw | bloat |
| blauwbes | krakkebeis |
| blazen | blaoweze |
| bloedworst | zwette pens |
| bloemkool | bloemkujel |
| blootsvoets | berrevoêts |
| bluffen | stoeffe |
| bodem | bojem |
| boekentas | klebas |
| boekje | bukske |
| bof | dikoewer |
| bokaal | bokàl |
| bonen | boënne |
| boodschap | commisse |
| boodschappen doen | comisses doen |
| boom | boëm |
| boomgaard | bauget |
| boompje | bumke |
| boon | boën |
| boontjes | boenkes |
| bord | tellujer, telluur |
| boterham | snéé |
| braaf zijn | vuege |
| braken | spoge |
| breien | strikke |
| bretellen | litse |
| briefje (geld/nota) | bletteke |
| broeden | bruùë |
| broedhen | kloek |
| broekklem | vlospelle |
| broekzak | tès |
| bromfiets | monseclet |
| bronstig | luüpeg |
| brood | mik, broëd |
| buikloop, diarree | afgang, afgank |
| bumper | barsjok |
| bundel | bussel |
| cadigan | kazzekei |
| champignons | kamperneule |
| chloor | jevèl |
| chocoladereep | pijl sjokkelat |
| clown | kloon |
| confituur | zjelei |
| cultivator (landbouw werktuig) | rus |
| daar | dowl |
| daarnet | tezjust, do zjust |
| daarom | dovuijr |
| danspartij | bal |
| darm | dérm |
| das (kleding) | plastron |
| dat | da |
| deken | sözje, saizze |
| denken | peize |
| deugniet | kernuujek |
| die | dieje |
| die (vr/mv) | dei |
| diep nadenken | prakkezeren |
| diesel | mezut veur den ottau |
| dikwijls, vaak | veul, dekkes |
| dinsdag | deistag |
| dinsdags | destags |
| dobbelsteen | teirling |
| doekje | dukske |
| dolk | poenjaar |
| dom iemand | metteko |
| donderdag | donnestag |
| donker | donkel |
| doopsuiker | kakkeboenkes |
| doorlopend hoofdkussen | hupelink |
| doorn | dujen |
| doorslippen v/e band | pattonèire |
| doorspoelen WC | deursjasse, sjasse |
| doorweekt | zeiknat, mestnat |
| dorpel | deulleper, delper |
| drie | drei |
| drinkbus | bedòn |
| dronken | zat |
| duiker | kikvosman |
| durven | deire |
| duwen | stoewete |
| dwars | dwijs |
| dweil | oepnijmvod |
| eekhoorn | iekhuïreke |
| een | ne |
| één | iën |
| eend | eeng |
| eens zijn | akkerdeire |
| eerlijke | ierleke |
| egel | iegel |
| eigenaar | eigeneër |
| eitjes van een bakharing | zoweter |
| electriciteit | ellentrik |
| emmer | iejemer, keïjtel, auker |
| erf, grond rondom huis | geleeg |
| erg | grellig |
| ergens | ieveranst |
| ernaast | terneeve |
| erop | teroep |
| erwt | et |
| erwten | ette |
| eucharistieviering | mes |
| eurocent | ne rosse |
| even | effekes |
| fiets | velow, vlow |
| fiets bagagedrager | portbagaasj |
| fietspad | vlowboinke |
| filterzak (koffie) | kaffebuz |
| flauwerik | mekujel |
| flemen, flikflooien, vleien | fletsen |
| flessenopener | aftrekker |
| fluisteren | fiezele |
| forse kerel | galjaar |
| fotograaf | petrettentrekker |
| frank | frang |
| gade slaan | gauwes slowe |
| gas | gaas |
| gazon | graâws, ploës |
| gebaren | gebeëre |
| gebreide vest | ne kassekei |
| gedachtenisprentje | beileke |
| geduld | pesjénse |
| geen | gin |
| gegeten | gette |
| gehaktbal | frikkedel |
| gelaat | gezigt |
| gelijk | gelék |
| geloof, geloven | geluef, gelueve |
| giechelen | gibbere |
| gilde | gul |
| glad | gelettig |
| glas | pint |
| goedzak | laurejas |
| gootsteen | poembak |
| gordijn | stoar |
| graag | geire |
| graan | grein |
| gras | grauwes |
| gratis | verniet |
| groen | gruun |
| groente | legumme |
| haaks | heir |
| haakwerk | kresjteirwerk |
| haar (bezitt. vnw.) | heur(e) |
| haken (handwerk) | kersteire, krosjtère |
| hamer | hamel |
| handen | han |
| handig | hennig |
| handschoenen | wanten |
| handtas | sjekósj |
| harde (wind) | hétte (wint) |
| hark | gritsel, krebber |
| harkje | gritsel |
| hebben | hemme |
| heeft | hét |
| helemaal | hiejelegans |
| hiel | vessem |
| hierheen | herres |
| hij | em |
| hoe? | oes? |
| hondenhok | honskot |
| hoofd | hujet |
| hoofdkussen | hujepelink |
| hooi | hoewe |
| horen | huëre |
| houtbundel | hetsel |
| houten blokken | kloempe |
| houtworm | millever |
| huisbrandolie | mezut veur de chauffage |
| hun (bez.vnw.) | hun/hunne |
| ijverig | nugger |
| ik | ich |
| indien | azzet |
| injectie | pikuur |
| instelling | gesticht |
| is | es |
| jammeren | lammeteire |
| janboel | hannekesnest |
| jaszak | tès |
| je | oer |
| jeuk | huksel |
| Jezus | Djuzzeke |
| Jij (pers. vnw.) | gij, ge |
| jouw | oer/oere |
| jouw opa | oere bompa |
| jullie (bez.vnw) | aule |
| Jullie (pers. vnw.) | gelle |
| jurk | kliët |
| kaars | kés |
| kaas | kejes, keis |
| kachel | stauf |
| kachelpook | kuiterijzer |
| kalender | almenak |
| kalf | meutte |
| kapmes | kestèl |
| kapstok | kapstek |
| karamel | kermel |
| kastreren | buten (een gebudde koater) |
| katje, poesje | minke |
| kauwgom | tuttefrut |
| kers | kiëjes |
| kersenpit | kiejezekeyen |
| kerstmarkt | kestmet, kersmet |
| Kerstmis | kessemus |
| kervel | kelver |
| keukenkast | schap |
| kiezelstenen | stienkes |
| kiezeltjes | keïkes |
| kikker | kikvos |
| kind | junk |
| kinderen | jung, kéngere |
| kip | hin |
| klaar | kleer |
| klagen | koeweze |
| klauteren | kleiderre |
| kledij | kliëre |
| kleefband | pleklint |
| kleuterschool | bewoarschool |
| knikker | ne mellever |
| knoop | knoëp |
| koe | koej |
| koersfietsstuur | kroeme gedòn |
| koffie | kaffee |
| koffiefilter | kaffeibeus |
| koffiekoek | caffeekoek |
| koffietas | zjat |
| kolen (brandstof) | hoelle |
| kolen (groente) | kujele |
| koning | keunink |
| koningin | keuningin |
| kookpot | kastrol, kestrol |
| kool | kuujel |
| koorts | keutse |
| kopakker | huupand |
| koppeling (auto) | ambriaash |
| koppig | dwijs |
| koprol | pimpellebaa |
| kort werkmansvestje | kammezool |
| kousen | koasse |
| krant | gezet |
| krap (nauw, weinig ruimte) | Krip, kré |
| kreng (vrouw) | pikkelteef |
| krentenbrood | krintemik |
| krom | kroem, schiejef |
| kroonluchter | luster |
| laarzen | botte |
| laatste | leste |
| ladder | liejer |
| lade | schouwèf |
| lammetje | lemmeke |
| langs | lest |
| lawaai | lewijt |
| leeuw | liejef |
| lepel | leijper |
| lompen | kweidelle |
| lucifer | vuursték, stekske |
| maandag | moindag |
| maar | maa |
| maatpak | kestum |
| mager spek | doorreige |
| magneet (U-vorm) | trekstoal |
| man | mansmins |
| mannen | manselie |
| mannenfiets | mansvélo |
| markt | met |
| masker | moembakkes |
| meikever | prizekant |
| meikevers | prizzekanten |
| meisje | metske, maske, moike |
| mens | mins |
| merel | meijel |
| mij | mich |
| mijn (bez. vnw.) | m’n, menne |
| mijn hielen | men vesseme |
| mijn moeder | os ma, os moe |
| misschien | mesjiens |
| moe | muug |
| molen | meule |
| mooi | schoewen |
| morsen | braddele, brueggele |
| mortel | meutel |
| muurtje | murke |
| naakt | in zenne bloeëten |
| naakt | moiernaks |
| naar | noo |
| naar iets vragen | sollesteere |
| naarstig | nugger |
| naast | neever, terneever |
| namiddag | noadenoen |
| nauwelijks | kreeje, kré |
| negen | neijge |
| nergens | nieveranst ni |
| neus | nuis |
| niet | nie |
| nieuw | nief |
| Nieuwjaar | nievejowwer |
| nijpen | pitse |
| nochtans | pertang |
| OCMW | den èrme |
| ogen | keute, oëge |
| okkernoten | hokkeneute |
| onderbroek | brukske |
| onderhemd | onderlefke |
| onderweg | onderwêêge |
| onderwijzer, leraar | mister |
| onderzoek | onderzuuk |
| onderzoeken | vizenteren |
| onkruid | petteme |
| onnozelaar | nen tuujete |
| onorthodox herstellen | fokkedeire |
| onpasselijk | ouwedig |
| onze (bez.vnw) | ozze (m) / os (vr) |
| onzin | ijle |
| oog | keut |
| oogst | oesjt |
| oorvijg | mot |
| op | oep |
| op stap gaan | bratse |
| opnieuw | vanheir |
| oppoetsen | oepranzeire |
| opschieten | àvveseire |
| opslagplaats (werk)materialen | schop |
| opzij! | hoeme! |
| oren | oëwere |
| orgel | eulleger |
| oud(e) | aa, ouwe |
| over | uiver |
| overall (kleding) | kloun |
| overgordijnen | drapperies |
| overjas | pardesu |
| overlijdensbericht | dutsbrief |
| paard | peijet |
| paardebloem | suikerrijplant |
| paars | pulleper |
| Paasmaandag | powesmoindag |
| Palmzondag | Pallemezondag |
| pantoffels | sloeffe |
| papieren zak | mouwel |
| papieren zakje | moilke |
| parket, houten vloer | planché |
| partner | wijgauwer |
| Pasen | Powese |
| pastoor | pèstoewer |
| patroon (wapen) | kertoesj |
| pauze | poewes |
| perenboom | pèjereboëm |
| perzik | piës |
| perziken | piejeze |
| piekeren | prakkezeire |
| piemel | pikke |
| pilsbier | ne kleere |
| pilsje | pinke |
| Pinksteren | Sinkse |
| plak spek | browe |
| plantrekker | trekt zijne hoebe |
| plassen | zeike, pisse |
| plastic | plestikke |
| plezant | rauwel |
| politie | pollis |
| pomp | poemp |
| portie | pauwse |
| postbode | facteur |
| praktisch | hennig |
| prei | poor, poar |
| prentje | beijleke, prinke |
| prutsen | poeddere |
| puppy (hond) | huinke |
| puree | stoemp |
| quiz, wedstrijd | konkoer |
| razend | raostig |
| rechtdoor | te griest |
| reep chocolade | pijl sjokkelat |
| regelmatig | riggelier |
| regenbui | beijes |
| regenen | reigele |
| rem | frein |
| rennen | loeëpe |
| rietje (om te drinken) | spirke |
| ritssluiting | tiret |
| roede | wis |
| roken | doempe |
| roken (sigaret) | smaure |
| rolluiken | blaffeture |
| rommel | tuchel |
| rood | roewet |
| room | zoân |
| rubber | katsjoe |
| ruiken - ruikt | rieke - rikt |
| ruit | vinster |
| ruzie maken | kweidelle moake |
| RVA | werkbeus |
| salamander | zjabbetist |
| salami | sesis |
| schaap | lemme |
| schaduw | loemer |
| schoensmeer | blink |
| schoffel | krebber |
| schommel | hauleis |
| schoof | schoef |
| schooljuffrouw | schoolmestes |
| schop | schoep |
| schorseneren | schorseneile |
| schroef | vijs |
| schroevendraaier | turnevis |
| seringen | zjuzzemienen |
| sla | sloat |
| slaag krijgen | gor kreige, guedel kreige |
| slagboom | bariejel |
| slager | biënoar, slachter |
| slecht humeur | koowe zinne |
| slede | ijsstoel |
| slenteren | treifele |
| sleutel | sluiter |
| slokkop | sloeker |
| sneetje (kaas, hesp) | schelleke |
| sneeuw | sniejef |
| sneeuwen | sniejeve |
| snor | mestès |
| soep | sop |
| soepbord | diepe teloeër |
| soms | vantijd |
| spade | schup |
| spatbord (auto) | mausploat |
| speeksel | spiksel |
| speeksel | tuf |
| spek (snoepgoed) | maskesvliejes |
| spiegelei | petsoog |
| spijtig | sung |
| spinneweb | spinnekip |
| spreken | klappe |
| spuwen | tuffe, spiksele |
| staking | gref |
| staren | ujeze |
| steentje | stienke |
| stekelbes | kronsel |
| stekker | pries |
| stier | veir |
| stof | steup |
| stofjas | kaspesjeir |
| storm | steurem |
| straat | stiëweg |
| straks | striejen, seffes, bediëjeme |
| stro | stroewe |
| stropdas | plastron |
| struik | stroëk |
| struikelen | beutelle |
| stuk maken | verdistruwèire |
| stuur | gedon |
| taal | taowel |
| taart | vloaë |
| tabak | toebak |
| tafel | toafel |
| tafelpoot | toafelpoewet |
| tandje | teinke |
| tante | teinke |
| tapijt | mat |
| tarwe | tèrref |
| tas | zjat |
| tateren, babbelen | semmelen |
| tegendraads persoon | krienes |
| telefoon | telefon |
| terug | vanheir |
| terug komen | heirres komen |
| tevreden | content |
| toilet | hueske |
| Tolkamerstraat | Kepoenestraat |
| touw | ziejel |
| trede (ladder) | sproot |
| treinsporen | rels |
| treuzelaar bij eten, slechte eter | kiëvelèr |
| treuzelen | taffelen |
| treuzelen met eten | kiëvere |
| trui | bloes |
| tuin | hof |
| tuinhuis | schop |
| tuinpad | hofboanke |
| turf | klot |
| twee | twieje |
| u | uch |
| ui | ajoan |
| uitnodigen | nuje verzukkg |
| uw(e) (bezitt. vnw.) | oer(e) |
| vaardig | vijjedig |
| vallen | trulle |
| vals spelen | hoorzak (speijle) |
| van ons | van os |
| varken | verreke |
| varkensbig | kurre |
| vastbinden | toijère |
| vasttapijt | tapiplein |
| veel | veul |
| veer (spiraal) | ressor |
| veldkant | hujepand |
| venster | vinster |
| ventiel (fietsband) | sepap |
| verder | wedder |
| vergiet | vesspoon |
| verkouden | verkaat |
| verkreukelen | verrumpele |
| vernielen | verschanselezeire |
| verschillend | tefrent |
| verschillende | tefrente |
| vervaard | vervèejet |
| verwend | bedorve |
| verwend kind | bedorve junk |
| vest (mannen) | jager |
| veter | nestel |
| vinden | vinge |
| vinder | veenger |
| viooltje | fletterke |
| vlinder | pimpel, piepel |
| voetrem op fiets | klasma |
| volgende week | nuiste week |
| volledig stuk | schanne |
| volledig uitgeput | koisj oep |
| voorlaatste | veurleste |
| voortdurend, herhaaldelijk | afoos |
| vooruitgang | avesooiëse |
| vork | verkèt |
| vormen | veurmen |
| vreemd | vrumt |
| vriend | vrint |
| vrienden | vrin |
| vriendje | vrinke |
| vrijdag | vreitag |
| vrouw | wijf |
| vrouwen | vroulie |
| vruchtbare periode bij kippen | broekaardig |
| vuil | mottig, zwet |
| vuil, smerig | begouwet |
| Waanrode | Woindere |
| Waanrodens | Woinders |
| waar? | moewe? |
| wandelstok | kreukstek |
| wastafel | poembak |
| wat een (+ zelfst. nw.) | wanne… |
| wat? | wa?, watte? |
| watertanden, verlekkerd kijken | gieze |
| weduwe | weejf |
| weegschaal, weegbrug | baskul, wôôg |
| weg | eweg |
| weldra | bedinne |
| wereld | wejereuld |
| wesp | pejerwespel |
| wij (pers. vnw.) | welle |
| witte worst | witte pens |
| woensdag | goenstag |
| woensdagavond | goenstagoavet |
| wortel | wuetel |
| wortelen | poewete |
| wortelkluit (boom) | eijesgat, ijsgat |
| wortelpuree | poewete stoemp |
| worteltjes (groente) | poekkes, poewete |
| wriemelen | vrijle |
| wrijven, krabben | roisse |
| wroeten | vruutele |
| zaag | zeeg |
| zadel | zoâl |
| zakdoek | têsneusdoek |
| zakje | beuzeke |
| zaklamp | pitslicht |
| zaterdag | zoweterdag |
| zeel, touw | ziejel |
| zeer heet | geleunting |
| zeis | zeisem |
| zenderkanaal (TV/radio) | post |
| zetpil, suppositoir | stûpke |
| zeug | zoeg |
| zeuren | zorren, zieëvere |
| zeurpiet | zieëverijr, zeiker |
| zeven | zeive |
| zever, kletspraat | ijle |
| zich bukken | oech kroemp doen |
| zij (pers. vnw. 3de pers. mv.) | zelle |
| zij (pers. vnw. 3de pers. enk.) | zei |
| zijn (bez.vnw) | zen, zenne |
| zijn (werkwoord) | zèn |
| zoals | gelék |
| zodanig | zoewe daowenig |
| zoek | zuuk |
| zoeken | zuuke |
| zoom | zujem |
| zwaluw | zwoillever |
| zwart | zwét |
| zweep | klits |
| zwemmen | zwumme |
| zwier, schommel | houlijs |
| zwoerd | zwoitsj |
| weidepaal | plot |
| kweekgras | petteme |
| chaos | rewoizze |
| onkruidboer | pettemboer |
| slaan, slagen | doeffe |
| aandrukken | oindoeffe |
| induwen | indoeffe |
| hapklaar | mondhennig |
Woinders à AN
| ‘t schap | keukenkast |
| aa, ouwe | oud(e) |
| aad | bejaard |
| achtersteveur | andersom |
| afkètse | afwijzen |
| afkùùle | afkoelen |
| afoos | voortdurend, herhaaldelijk |
| afpitse | afknijpen |
| aftrekker | flessenopener |
| aftroeve | aframmelen |
| ajoan | ui |
| akkerdeire | eens zijn |
| almenak | kalender |
| ambriaash | koppeling (auto) |
| annieën | aaneen |
| appelspijs | appelmoes |
| as | als |
| aule | jullie (bez.vnw) |
| avesooiëse | vooruitgang |
| àvveseire | opschieten |
| azzet | indien |
| bal | danspartij |
| bariejel | slagboom |
| barsjok | bumper |
| baskul, wôôg | weegschaal, weegbrug |
| basse | blaffen |
| bauget | boomgaard |
| bedinde | bediende |
| bedinne | binnenkort |
| bedinne | weldra |
| bedòn | drinkbus |
| bedorve | verwend |
| bedorve junk | verwend kind |
| beêter | beter |
| bêêwèg | bedevaart |
| begòst | begonnen |
| begouwet | vuil, smerig |
| beijes | regenbui |
| beijleke, prinke | prentje |
| beik | beek |
| beileke | gedachtenisprentje |
| bekan, bekans, ontrent | bijna |
| bèkker | bakker |
| bèlke | bijltje |
| bels | Belg(isch) |
| bergoëp | bergop |
| berrevoêts | blootsvoets |
| beslag | beroerte |
| besnêë | besnijden |
| besprinkéle | besprenkelen |
| bessem | bezem |
| betoëge | betogen |
| beutelle | struikelen |
| beuzeke | zakje |
| bewoarschool | kleuterschool |
| bibbere | beven |
| biënoar, slachter | slager |
| binge | binden |
| blaffeture | rolluiken |
| blakke | blaadje |
| blaoweze | blazen |
| bletteke | briefje (geld/nota) |
| blijn | blaar (hand, voet) |
| blink | schoensmeer |
| bloat | blauw |
| bloemkujel | bloemkool |
| bloes | trui |
| blùt | bankroet |
| boekshering | bakharing |
| boëm | boom |
| boën | boon |
| boenkes | boontjes |
| boënne | bonen |
| bojem | bodem |
| bokàl | bokaal |
| botte | laarzen |
| bowét | baard |
| braddele, brueggele | morsen |
| bratse | op stap gaan |
| brifke | bankbiljet |
| broebels | acné |
| broekaardig | vruchtbare periode bij kippen |
| browe | plak spek |
| brukske | onderbroek |
| bruùë | broeden |
| bukske | boekje |
| bumke | boompje |
| bussel | bundel |
| buten (een gebudde koater) | kastreren |
| caffeekoek | koffiekoek |
| comisses doen | boodschappen doen |
| commisse | boodschap |
| content | tevreden |
| da | dat |
| dei | die (vr/mv) |
| deire | durven |
| deistag | dinsdag |
| den afgang, afgank | buikloop, diarree |
| den èrme | OCMW |
| dérm | darm |
| destags | dinsdags |
| deulleper, delper | dorpel |
| deursjasse, sjasse | doorspoelen WC |
| diëg | beslag |
| dieje | die |
| diepe teloeër | soepbord |
| dikoewer | bof |
| dinst | begrafenis |
| djenoffel | anjer |
| Djuzzeke | Jezus |
| doempe | roken |
| donkel | donker |
| donnestag | donderdag |
| doorreige | mager spek |
| dovuijr | daarom |
| dowl | daar |
| drapperies | overgordijnen |
| drei | drie |
| dujen | doorn |
| dukske | doekje |
| dutsbrief | overlijdensbericht |
| dwijs | dwars |
| dwijs | koppig |
| e bikke, e bekke | beetje (een) |
| spirke | rietje (om te drinken) |
| êêëd | aarde |
| eeng | eend |
| effekes | even |
| eigeneër | eigenaar |
| eijesgat, ijsgat | wortelkluit (boom) |
| eirgerweire | argumenteren |
| eirrebeit | arbeid |
| eitsbeire, etsbeire | aardbeien |
| ellentrik | electriciteit |
| em | hij |
| érem | arm |
| èrreme | arme |
| es | is |
| et | erwt |
| ette | erwten |
| eulleger | orgel |
| eweg | weg |
| facteur | postbode |
| fiezele | fluisteren |
| fletsen | flemen, flikflooien, vleien |
| fletterke | viooltje |
| fokkedeire | onorthodox herstellen |
| forsballe | biceps |
| frang | frank |
| frein | rem |
| frikkedel | gehaktbal |
| gaas | gas |
| galjaar | forse kerel |
| gauwes slowe | gade slaan |
| gebeëre | gebaren |
| gedon | stuur |
| geire | graag |
| geleeg | erf, grond rondom huis |
| gelék | gelijk |
| gelék | zoals |
| gelettig | glad |
| geleunting | zeer heet |
| gelle | Jullie (pers. vnw.) |
| geluef, gelueve | geloof, geloven |
| geriëd | afgewerkt, klaar |
| geriëdmoake | afwerken |
| gerowe | aangeraden |
| gesticht | instelling |
| gette | gegeten |
| gezet | krant |
| gezigt | gelaat |
| gibbere | giechelen |
| gieze | begerig kijken |
| gieze | watertanden, verlekkerd kijken |
| gij, ge | Jij (pers. vnw.) |
| gin | geen |
| goenstag | woensdag |
| goenstagoavet | woensdagavond |
| gor kreige, guedel kreige | slaag krijgen |
| graâws, ploës | gazon |
| grauwes | gras |
| gref | staking |
| grein | graan |
| grellig | erg |
| gritsel | harkje |
| gritsel, krebber | hark |
| gruun | groen |
| gul | gilde |
| hamel | hamer |
| han | handen |
| hannekesnest | janboel |
| hauleis | schommel |
| heir | haaks |
| heirres komen | terug komen |
| hemme | hebben |
| hennig | handig |
| hennig | praktisch |
| herres | hierheen |
| hét | heeft |
| hetsel | houtbundel |
| hétte (wint) | harde (wind) |
| heur(e) | haar (bezitt. vnw.) |
| hiejelegans | helemaal |
| hin | kip |
| hoelle | kolen (brandstof) |
| hoeme! | opzij! |
| hoewe | hooi |
| hof | tuin |
| hofboanke | tuinpad |
| hokkeneute | okkernoten |
| hun/hunne | Hun (bez.vnw.) |
| honskot | hondehok |
| hoorzak | bedrog (in kaartspel) |
| hoorzak (speijle) | vals spelen |
| houlijs, suur | zwier, schommel |
| huëre | horen |
| hueske | toilet |
| huinke | puppy (hond) |
| hujepand | veldkant |
| hujepelink | hoofdkussen |
| hujet | hoofd |
| huksel | jeuk |
| hupelink | doorlopend hoofdkussen |
| huupand | kopakker |
| ich | ik |
| iegel | egel |
| iejemer, keïjtel, auker | emmer |
| iekhuïreke | eekhoorn |
| iën | één |
| ierleke | eerlijke |
| ieveranst | ergens |
| ijle | onzin |
| ijle | zever, kletspraat |
| ijsstoel | slede |
| in zenne bloeëten | naakt |
| jager | vest (mannen) |
| jevèl | chloor |
| juinkes | ajuintjes |
| jung, kéngere | kinderen |
| junk | kind |
| kaffebuz | filterzak (koffie) |
| kaffee | koffie |
| kaffeibeus | koffiefilter |
| kakkeboenkes | doopsuiker |
| kammezool | kort werkmansvestje |
| kamperneule | champignons |
| kapstek | kapstok |
| kaske, kaske van den televies | afstandsbediening |
| kaspesjeir | stofjas |
| kastrol, kestrol | kookpot |
| katsjoe | rubber |
| kazzekei | cadigan |
| keïkes | kiezeltjes |
| keirke | aanhangwagentje |
| kejes, keis | kaas |
| kelver | kervel |
| Kepoenestraat | Tolkamerstraat |
| kermel | karamel |
| kernuujek | deugniet |
| kersteire, krosjtère | haken (handwerk) |
| kertoesj | patroon (wapen) |
| kés | kaars |
| kessemus | Kerstmis |
| kestèl | kapmes |
| kestmet, kersmet | kerstmarkt |
| kestum | maatpak |
| keuningin | koningin |
| keunink | koning |
| keut | oog |
| keute, oëge | ogen |
| keutse | koorts |
| kiëjes | kers |
| kiejezekeyen | kersenpit |
| kiëvelèr | treuzelaar bij eten, slechte eter |
| kiëvere | treuzelen met eten |
| kikvos | kikker |
| kikvosman | duiker |
| klappe | spreken |
| klasma | voetrem op fiets |
| klebas | boekentas |
| kleer | klaar |
| kleiderre | klauteren |
| kliëre | kledij |
| kliët | jurk |
| klits | zweep |
| kloek | broedhen |
| kloempe | houten blokken |
| kloon | clown |
| klot | turf |
| kloun | overall (kleding) |
| knoëp | knoop |
| koasse | kousen |
| koej | koe |
| koeweze | klagen |
| koisj oep | volledig uitgeput |
| konkoer | quiz, wedstrijd |
| koowe zinne | slecht humeur |
| krakkebeis | blauwbes |
| krebber | schoffel |
| kreeje, kré | nauwelijks |
| kresjteirwerk | haakwerk |
| kreukstek | wandelstok |
| krienes | tegendraads persoon |
| krintemik | krentenbrood |
| Krip, kré | krap (nauw, weinig ruimte) |
| kroem, schiejef | krom |
| kroeme gedòn | koersfietsstuur |
| kronsel | stekelbes |
| kronsele | bessen |
| kuiterijzer | kachelpook |
| kujele | kolen (groente) |
| kurre | big |
| kurre | varkensbig |
| kuujel | kool |
| kweidelle | lompen |
| kweidelle moake | ruzie maken |
| lameire | achterklap |
| lammeteire | jammeren |
| laurejas | goedzak |
| legumme | groente |
| leijper | lepel |
| lemme | schaap |
| lemmeke | lammetje |
| lest | langs |
| leste | laatste |
| lewijt | lawaai |
| liejef | leeuw |
| liejer | ladder |
| litse | bretellen |
| loeëpe | rennen |
| loemer | schaduw |
| luster | kroonluchter |
| luüpeg | bronstig |
| m’n, menne | mijn (bez. vnw.) |
| maa | maar |
| manselie | mannen |
| mansmins | man |
| mansvélo | mannenfiets |
| maskesvliejes | spek (snoepgoed) |
| mat | tapijt |
| màtrice | baarmoeder |
| mausploat | spatbord (auto) |
| meijel | merel |
| mekujel | flauwerik |
| men vesseme | mijn hielen |
| mes | eucharistieviering |
| mesjiens | misschien |
| mestès | snor |
| met | markt |
| metske, maske, moike | meisje |
| metteko | dom iemand |
| meule | molen |
| meutel | mortel |
| meutte | kalf |
| mezut veur de chauffage | huisbrandolie |
| mezut veur den ottau | diesel |
| mich | mij |
| mik, broëd | brood |
| millever | houtworm |
| minke | katje, poesje |
| mins | mens |
| mister | onderwijzer, leraar |
| moembakkes | masker |
| moewe? | waar? |
| moiernaks | naakt |
| moilke | papieren zakje |
| moindag | maandag |
| monseclet | bromfiets |
| mot | oorvijg |
| mottig, zwet | vuil |
| mouwel | papieren zak |
| murke | muurtje |
| muug | moe |
| naft | benzine |
| ne | een |
| ne kassekei | gebreide vest |
| ne kleere | pilsbier |
| ne mellever | knikker |
| ne pijl sjokkelat | reep chocolade |
| ne rosse | eurocent |
| neever, terneever | naast |
| neijge | negen |
| nen tuujete | onnozelaar |
| nestel | veter |
| nie | niet |
| nief | nieuw |
| nievejowwer | nieuwjaar |
| nieveranst ni | nergens |
| noadenoen | namiddag |
| noo | naar |
| nugger | ijverig |
| nugger | naarstig |
| nuis | neus |
| nuiste week | volgende week |
| nuje verzukkg | uitnodigen |
| oandoen | aankleden |
| oankoeëp | aankoop |
| oech kroemp doen | zich bukken |
| oeffy | ai! (pijnkreet) |
| oep | op |
| oepnijmvod | dweil |
| oepranzeire | oppoetsen |
| oer | je |
| oer(e) | uw(e) (bezitt. vnw.) |
| oer/oere | jouw |
| oere bompa | jouw opa |
| oes? | hoe? |
| oesjt | oogst |
| oëwere | oren |
| onderlefke | onderhemd |
| onderwêêge | onderweg |
| onderzuuk | onderzoek |
| ooësem | adem |
| os ma, os moe | mijn moeder |
| otto, ottau, ve’tuur | auto |
| ouwedig | onpasselijk |
| ozze (m) / os (vr) | onze (bez.vnw) |
| Pallemezondag | Palmzondag |
| pantesit | appendix |
| pardesu | overjas |
| pattonèire | doorslippen v/e band |
| pauwse | portie |
| pejerwespel | wesp |
| peijet | paard |
| peize | denken |
| pèjereboëm | perenboom |
| percès | bekeuring |
| pertang | nochtans |
| pès’toewer | pastoor |
| pesjénse | geduld |
| petétte | aardappelen |
| petrettentrekker | fotograaf |
| petsoog | spiegelei |
| petteme | onkruid |
| piejeze | perziken |
| piës | perzik |
| pijl sjokkelat | chocoladereep |
| pikke | piemel |
| pikkelteef | kreng (vrouw) |
| pikuur | injectie |
| pimpel, piepel | vlinder |
| pimpellebaa | koprol |
| pinke | pilsje |
| pint | glas |
| pitse | nijpen |
| pitslicht | zaklamp |
| placéére | beleggen (geld) |
| planché | parket, houten vloer |
| plastron | das (kleding) |
| plastron | stropdas |
| pleklint | kleefband |
| plestikke | plastic |
| poeddere | prutsen |
| poekkes, poewete | worteltjes (groente) |
| poembak | gootsteen |
| poembak | wastafel |
| poemp | pomp |
| poenjaar | dolk |
| poewes | pauze |
| poewete | wortelen |
| poewete stoemp | wortelpuree |
| pollis | politie |
| poor, poar | prei |
| portbagaasj | fiets bagagedrager |
| post | zenderkanaal (TV/radio) |
| Powese | Pasen |
| powesmoindag | Paasmaandag |
| prakkezeire | piekeren |
| prakkezeren | diep nadenken |
| pries | stekker |
| prizekant | meikever |
| prizzekanten | meikevers |
| pulleper | paars |
| raostig | razend |
| rauwel | plezant |
| reigele | regenen |
| rekkomandeij | aangetekende brief |
| rels | treinsporen |
| remork | aanhangwagen |
| ressor | veer (spiraal) |
| rieke - rikt | ruiken - ruikt |
| riggelier | regelmatig |
| roewet | rood |
| roisse | wrijven, krabben |
| rus | cultivator (landbouw werktuig) |
| saovus | avond, ‘s avonds |
| schanne | volledig stuk |
| schelleke | sneetje (kaas, hesp) |
| schoef | schoof |
| schoep | schop |
| schoewen | mooi |
| schoolmestes | schooljuffrouw |
| schop | opslagplaats (werk)materialen |
| schop | tuinhuis |
| schorseneile | schorseneren |
| schouwèf | lade |
| schup | spade |
| sebiet, sevves | binnen enkele ogenblikken |
| semmelen | tateren, babbelen |
| sepap | ventiel (fietsband) |
| sesis | salami |
| Sinkse | Pinksteren |
| sjekósj | handtas |
| sloat | sla |
| sloeffe | pantoffels |
| sloeker | slokkop |
| sluiter | sleutel |
| smaure | roken (sigaret) |
| snéé | boterham |
| sniejef | sneeuw |
| sniejeve | sneeuwen |
| sollesteere | naar iets vragen |
| sop | soep |
| sözje, saizze | deken |
| spiksel | speeksel |
| spinnekip | spinneweb |
| spoge | braken |
| sproot | trede (ladder) |
| stauf | kachel |
| steup | stof |
| steurem | storm |
| stienke | steentje |
| stienkes | kiezelstenen |
| stiëweg | straat |
| stinkerke | Afrikaantje (bloem) |
| stoar | gordijn |
| stoeffe | bluffen |
| stoemp | puree |
| stoewete | duwen |
| striejen, seffes, bediëjeme | straks |
| strikke | breien |
| stroëk | struik |
| stroewe | stro |
| stûpke | zetpil, suppositoir |
| suikerrijplant | paardebloem |
| sung | spijtig |
| taffelen | aarzelen |
| taffelen | treuzelen |
| taowel | taal |
| tapiplein | vasttapijt |
| tappeseire | behangen |
| te griest | rechtdoor |
| te zaanest, tezennes | bij hem thuis |
| tefrent | verschillend |
| tefrente | verschillende |
| tegriest | binnendoor |
| teinke | tandje |
| teinke | tante |
| teirling | dobbelsteen |
| telefon | telefoon |
| tellujer, telluur | bord |
| terneeve | ernaast |
| teroep | erop |
| tèrref | tarwe |
| tès | broekzak |
| tès | jaszak |
| têsneusdoek | zakdoek |
| tettezjeir | BH |
| teurest, tuires | bij haar thuis |
| tezjust, do zjust | daarnet |
| tiret | ritssluiting |
| toafel | tafel |
| toafelpoewet | tafelpoot |
| toebak | tabak |
| toerest, toewres | bij jullie thuis |
| toewres | bij jou thuis |
| toijère | vastbinden |
| tolest, toerest, tuulest | bij u thuis |
| tonzet | bij ons thuis, bij mij thuis |
| treifele | slenteren |
| trekstoal | magneet (U-vorm) |
| trekt zijne hoebe | plantrekker |
| trulle | vallen |
| tuchel | rommel |
| tuf | speeksel |
| tuffe, spiksele | spuwen |
| tunnes | bij hen thuis |
| turnevis | schroevendraaier |
| tuttefrut | kauwgom |
| twieje | twee |
| uch | u |
| uiver | over |
| ujeze | staren |
| van os | van ons |
| vanheir | opnieuw |
| vanheir | terug |
| vantijd | soms |
| veenger | vinder |
| veir | stier |
| velow, vlow | fiets |
| verdistruwèire | stuk maken |
| verhest | aangebrand |
| verkaat | verkouden |
| verkèt | vork |
| verniet | gratis |
| verreke | varken |
| verrumpele | verkreukelen |
| verschanselezeire | vernielen |
| vervèejet | vervaard |
| vessem | hiel |
| vesspoon | vergiet |
| veul | veel |
| veul, dekkes | dikwijls, vaak |
| veurleste | voorlaatste |
| veurmen | vormen |
| vijjedig | vaardig |
| vijs | schroef |
| vinge | vinden |
| vinster | ruit |
| vinster | venster |
| visbak | aquarium |
| vizenteren | onderzoeken |
| vloaë | taart |
| vlospelle | broekklem |
| vlowboinke | fietspad |
| vreitag | vrijdag |
| vrijle | wriemelen |
| vrin | vrienden |
| vrinke | vriendje |
| vrint | vriend |
| vroulie | vrouwen |
| vrumt | vreemd |
| vruutele | wroeten |
| vuege | braaf zijn |
| vuursték, stekske | lucifer |
| wa?, watte? | wat? |
| wanne… | wat een (+ zelfst. nw.) |
| wanten | handschoenen |
| wedder | verder |
| weejf | weduwe |
| wejereuld | wereld |
| welle | wij (pers. vnw.) |
| werkbeus | RVA |
| wijf | vrouw |
| wijgauwer | partner |
| wis | roede |
| witte pens | witte worst |
| Woindere | Waanrode |
| Woinders | Waanrodens |
| wuetel | wortel |
| zat | dronken |
| zeeg | zaag |
| zei | zij (pers. vnw.) |
| zeike, pisse | plassen |
| zeiknat, mestnat | doorweekt |
| zeikvat | beerton |
| zeisem | zeis |
| zeive | zeven |
| zelle | zij (pers. vnw. 3de pers. mv.) |
| zen, zenne | zijn (bez.vnw) |
| zieëverijr, zeiker | zeurpiet |
| ziejel | touw |
| ziejel | zeel, touw |
| zjabbetist | salamander |
| zjat | koffietas |
| zjat | tas |
| zjelei | confituur |
| zjuzzemienen | seringen |
| zoâl | zadel |
| zoân | room |
| zoeg | zeug |
| zoewe daowenig | zodanig |
| zorren, zieëvere | zeuren |
| zoweter | eitjes van een bakharing |
| zoweterdag | zaterdag |
| zujem | zoom |
| zuuk | zoek |
| zuuke | zoeken |
| zwét | zwart |
| zwette pens | bloedworst |
| zwoilleven | zwaluw |
| zwoitsj | zwoerd |
| zwumme | zwemmen |